Veel haven- en vaarwegbeheerders zijn op dit moment nog onvoldoende bekend met de verantwoordelijkheid om de nautische data op orde te hebben. Dit artikel gaat over het belang van het op orde hebben van de nautische data. Dit biedt namelijk voordelen voor zowel vaarweggebruikers als ook vaarwegbeheerders!
1. Gegevensbeheer bij de bron
Rijkswaterstaat (RWS) is vorig jaar gestart met de introductie van de Nautische Basis Administratie (NBA) bij de Rijksoverheid, provincies, gemeenten, waterschappen en havenbedrijven. Het doel is om nautische- en objectbeheerders IT-ondersteuning te geven bij het invoeren van de kenmerken en brondata via een website. Deze brondata wordt ingevoerd in de landelijke database van Rijkswaterstaat: Fairway Information Services (FIS). Dit is de Nederlandse uitvoering van River Information Services (RIS).
2. RIS en FIS, wat is het?
Een veilige en efficiënte binnenvaart is erg belangrijk voor het transport in Europa. Daarvoor is een goede samenwerking tussen de Europese landen onmisbaar. Om die samenwerking te verbeteren ontwikkelt de Europese Unie een gezamenlijk informatienetwerk: River Information Services (RIS).
Hiermee kan binnen heel Europa op een gestandaardiseerde manier informatie worden uitgewisseld over en met schepen, bijvoorbeeld over hun lading en hun route. Een schipper hoeft zich nog maar één keer elektronisch aan te melden, aan het begin van zijn reis. Schippers en verladers kunnen efficiënter werken en Rijkswaterstaat zal de scheepvaart beter kunnen begeleiden.
RIS is een verzameling diensten, waarbij het gaat om het delen van informatie. Ondernemers, schippers, vaarwegbeheerder en andere overheden moeten met elkaar aan die diensten werken.
De diensten van RIS zijn:
- Vaarweginformatie (vaarwegkenmerken en kenmerken van objecten)
- Verkeersinformatie
- Verkeersmanagement
- Calamiteitenbestrijding
- Informatie voor vervoerslogistiek
- Statistieken
- Afhandeling van vaarwegheffingen en havengelden
Rijkswaterstaat heeft het initiatief genomen om samen met andere vaarwegbeheerders (provincies, waterschappen, havenbedrijven, gemeentes) alle vaarweginformatie onder te brengen in één systeem. Dat systeem heet Fairway Information Services, kortweg FIS. Dit is de functionele en operationele uitvoering van de RIS-richtlijnen. FIS is bedoeld om nautische informatie toegankelijk te maken voor binnenlandse vaarweggebruikers met als doel: veilige en efficiënte navigatie.
De informatie uit FIS wordt toegankelijk gemaakt via de website www.vaarweginformatie.nl
Alle data is hier op één plek gebundeld en snel toegankelijk en bevat de volgende informatie:
- berichten aan de scheepvaart;
- gegevens zoals bedieningstijden en afmetingen van bruggen en sluizen en diepgang van vaarwegen;
- vaarwegkenmerken en webbased vaarwegkaarten;
- waterstanden, afvoeren en doorvaarthoogten;
- seizoensgebonden informatie zoals ijskaarten en zwemwaterberichten;
- elektronische vaarkaarten.
3. Nautische data op orde
Met nautische data bedoelen we nautisch technische gegevens zoals bijvoorbeeld de fysieke kenmerken van vaarwegen en havens, bedientijden, locaties van ligplaatsen, berichtgeving aan de scheepvaart, verkeersinformatie, etc. Deze informatie dient op orde te zijn voor een veilige en efficiënte navigatie en betrouwbare services. De verbetering van kwaliteit en kwantiteit van de data draagt direct bij aan het betrouwbaarheidsniveau van diverse afnemers (markt, vervoerders, verladers en overheden) en diens services. Denk hierbij o.a. aan de Electronische Nautische Kaarten (ENC’s), planningssoftware voor verladers en vervoerders, diverse navigatiemiddelen zoals RiverGuide, Periskal en Stentec en voorlichtingsplatformen voor de veiligheid op het water.
Wat is het gemeenschappelijk doel?
- Verbetering van de kwantiteit en kwaliteit van nautisch technische data ten behoeve van verkeersmanagement door het verwerken en vastleggen van kenmerken/brondata in NBA vanaf CEMT-klasse III en hoger;
- Groeien naar een landelijk netwerk ten behoeve van o.a. planning, routering en nautisch beheer;
- De kwaliteit en kwantiteit van nautisch technische data voor de vaarweggebruikers op een uniforme, juiste en tijdige manier borgen om de markt en afnemers van data en verkeersinformatie geharmoniseerde manier te kunnen bedienen.
Welke kenmerken kunnen worden vastgelegd?
De website van de NBA biedt de mogelijkheid om kenmerken direct in FIS vanaf CEMT-klasse III en hoger vast te leggen. De data zijn door de haven- of vaarwegbeheerder zelf in te voeren, gebruik makend van één account voor het NBA-portaal. Vast te leggen kenmerken zijn nu:
- Kenmerken van kunstwerken (sluizen, doorvaarthoogten bruggen, NAW gegevens en faciliteiten);
- Bedientijden van bruggen;
- Geografische ligplaatskenmerken.
4. Voordelen voor haven en vaarwegbeheerders
Het op orde hebben van de nautische data heeft meerdere voordelen voor zowel gebruikers als beheerders!
Binnenvaart ligplaatsen informatie systeem (BLIS)
Zo is de NBA gekoppeld aan de Landelijke voorziening Binnenvaart ligplaats informatie systeem (BLIS). Met deze ingevoerde data over ligplaatskenmerken worden bezettingspercentages van ligplaatsen berekend. Deze informatie wordt tevens afgenomen door diverse websites en appbouwers zoals o.a. RiverGuide, KNRM, Google navigation, Verkeersinformatiedienst, Tresco en Periskal.
Inzicht in ligplaatsgebruik
Naast het leveren van de actuele percentages, worden de berekende gegevens ook vastgelegd in een zogenaamde historische database BLIS. In deze database worden alle 10-minuten waarden van de bezetting per ligplaats vastgelegd. Geïnteresseerde beheerders kunnen bij RWS twee typen rapportages opvragen, een managementrapport en een overzicht met de ruwe data.
De ruwe data wordt als csv-bestand aangeleverd, waarbij alleen gegevens worden aangeleverd van het beheergebied van een afnemer. Op basis van de ruwe data kunnen afnemers zelf analyses doen naar het gebruik van hun ligplaatsen.
5. Verplichtingen voor haven- en vaarwegbeheerders
Haven en vaarwegbeheerders kunnen verplichtingen hebben voor het aanleveren van nautische data. Deze verplichting kan gebaseerd zijn op internationale verplichtingen betreffende de content van elektronische vaarkaarten of op de leggerplicht in de Waterwet.
Content navigatiekaarten
Voor de veiligheid van het scheepvaartverkeer zijn uniforme navigatiekaarten nodig.
Met het maken van kaarten voor de binnenwateren (Inland ENC’s), geeft Rijkswaterstaat invulling aan de Europese uitvoeringsverordening 909/2013. Het gaat hierbij om vaarwegen en havens vanaf CEMT klasse Va en hoger. Een vaarwegbeheerder van een klasse Va vaarweg of hoger is verplicht om de Europese Inland ECDIS Verordening 909/2013 uit te voeren en moet zorgen voor content voor de Inland ENC’s. Meer informatie over deze Verordening kunt u hier vinden en in deze FAQ.
Legger waterwerken
In de Legger rijkswaterstaatswerken zijn vaarwegen, kunstwerken, oevers en regionale waterkeringen beschreven. In de legger behoren ligging, vorm, afmeting en constructie te worden omschreven. Op deze website staat een verdere toelichting.
6. Aan de slag!
Wanneer u, na het lezen van bovengenoemde informatie, aan de slag wilt gaan de nautische data: er is door Rijkswaterstaat een start gemaakt met de invulling van een Nautisch Data Team. Dit team gaat zich bezig houden met de uitrol van de Nautische Basis Administratie en gaat zowel intern als ook extern ondersteuning bieden met het op orde brengen van nautische data. Dit team gaat graag met u aan de slag. Dit gebeurt door middel van bezoeken aan de regio, het geven van een demo, een instructie en een oefensessie aan de toekomstige gebruikers. Tijdens de instructie worden het NBA-account ter plekke aangemaakt voor de deelnemers. Dit account is afgestemd op het beheergebied van de deelnemer. Tijdens de persoonlijke instructies op locatie wordt geïnventariseerd welke wensen er zijn m.b.t. het inwinnen, verwerken en distribueren van nautische data.
Interesse om uw data op orde te hebben?
Wilt u aan de slag met uw nautische data? Neem contact op met het Nautisch Data Team van Rijkswaterstaat! Mail voor meer informatie en/of verdere toelichting naar ndt@rws.nl.
