De Nederlandse Vereniging van Binnenhavens vindt dat Nederlandse binnenhavens een belangrijke rol spelen in de realisatie van een duurzaam en robuust achterlandnetwerk. De NVB informeert de leden actief over de kansen die er in Europa zijn, zie bijvoorbeeld deze eerdere publicatie 
Kansen voor Nederlandse binnenhavens. Met betrekking tot het onderwerp Trans-Europese vervoersnetwerken (TEN-T) is er de laatste maanden veel gebeurd en ook de Nederlandse Vereniging van Binnenhavens, heeft daarbij niet stil gezeten. Hier kunt u de belangrijkste ontwikkelingen lezen.
Freya Diepeveen studeerde vorig jaar bij de NVB af op het onderwerp TEN-T en houdt zich ook nu weer onder andere bezig met dit onderwerp, nu als junior-secretaris. De NVB speelt een actieve rol in het zogenoemde Dossierteam TEN-T welke wordt georganiseerd vanuit het ministerie van IenM. Tijdens deze bijeenkomsten wordt de belangrijkste informatie omtrent TEN-T met elkaar gedeeld en besproken. Er is daarbij de gelegenheid tot het stellen van vragen en veel Europese ontwikkelingen worden met ons gedeeld.
TEN-T call 2014
De call voor TEN-T is sinds 3 maart 2015 gesloten. Door heel Europa zijn er 735 aanvragen ingediend bij INEA. Het beschikbare budget is hierbij circa 3 keer overvraagd. Vanuit Nederland zijn er 62 aanvragen ingediend. Honderden experts zullen in koppels van drie personen de subsidieaanvragen beoordelen. De corridorcoördinatoren zullen hierbij om advies worden gevraagd. In de zomer van 2015 (indicatief) zal het CEF comité worden geconsulteerd. Vanaf september (indicatief) wordt er gestart met het verstrekken van de ondertekende subsidiebeschikkingen.
Volgende call later
DG MOVE heeft op 3 februari aan de lidstaten bekend gemaakt voornemens te zijn – in tegenstelling tot eerdere plannen – in 2015 geen call uit te schrijven voor CEF transport. Naar verwachting zal begin januari 2016 een call worden uitgeschreven, die niet van toepassing is op Nederland maar alleen voor de cohesielanden en voor de prioriteit SESAR. In oktober 2016 zal een call voor cohesielanden en niet-cohesielanden voor alle prioriteiten zoals in de huidige call worden uitgeschreven, deze is daarmee wel van toepassing op Nederland. De calls worden uitgesteld, zodat er meer lessen uit de eerste call kunnen worden getrokken door middel van evaluatie, en ook om de administratieve inspanningen te spreiden. Dit wordt tevens de laatste keer dat er subsidies worden verdeeld vanuit CEF transport.
Consequenties voor het CEF door de EFSI
De Commissie heeft een Voorstel geschreven voor een verordening betreffende het Europese Fonds voor Strategische Investeringen (EFSI, het zogenaamde ‘Junckerplan’). Op 26 november 2014 heeft de Commissie een mededeling gepubliceerd “Een investeringsplan voor Europa”. Het plan bestaat uit drie elkaar versterkende onderdelen.
- Ten eerste, de beschikbaarstelling van ten minste 315 miljard EUR voor het verrichten van extra investeringen gedurende de komende drie jaar, het maximaliseren van het effect van publieke middelen en het aanboren van particuliere investeringen.
- Ten tweede, gerichte initiatieven om te waarborgen dat deze extra investeringen in de behoeften van de reële economie voorzien.
-
Ten derde, maatregelen om de voorspelbaarheid van de regelgeving te vergroten en investeringsbelemmeringen weg te nemen, waardoor Europa aantrekkelijker wordt en van het plan een multiplicatoreffect uitgaat.
Minder geld voor transport
De binnen het cohesiefonds voor TEN-T geoormerkte middelen blijven geheel buiten schot. Het budget waar Nederland aanspraak op kan maken, de “general envelope” uit CEF voor transport, wordt naar hoe het er nu naar uitziet, met 18% gekort en gaat van 14,9 miljard naar 12,2 miljard. Er gaat dus 2,7 miljard af van deel uit het CEF dat voor transport is bestemd. Gezien de grote call die nu open staat en waardoor het grootste deel van het geld al is weggezet blijft er voor de resterende MFK-periode (Meerjarig Financieel Kader periode 2014-2020) nog maar 4,3 miljard over, waarvan als het aan DG BUDGET ligt nog maar 2,2 miljard over blijft voor subsidies en 2 miljard voor financiële instrumenten. De commissie wil wel jaarlijks bezien wat er van dat laatste deel overblijft en of dit weer ingezet kan worden voor subsidies. Ook onze overkoepelende Europese organisatie EFIP houdt samen met andere organisaties de vinger aan de pols. In februari is er een open brief ( Open letter on the Commission proposal for a Regulation establishing a European Fund for Strategic Investments) geschreven over het voorstel van de commissie over het EFSI. Op 11 maart is er een persbericht ( Assocations warn against risks of shifting CEF money to EFSI) verstuurd waarin dezelfde organisaties, aandacht vragen voor de risico’s van het verschuiven van het geld van CEF naar EFSI.
EFSI niet alleen gericht op transport
De EFSI zal zich focussen op projecten met een hogere terugverdienwaarde. De EFSI is ook opengesteld voor een wijd verbreed veld van projecten en is niet alleen gericht op transport, maar ook op bijvoorbeeld onderwijs, gezondheidszorg en energie. Bij de EFSI is ook de locatie van het project niet van belang. In de praktijk komt het er op neer dat projecten die het gemakkelijkst zijn te financieren door private investeringen worden gehonoreerd, dit zullen niet snel de havens zijn. Het geld dat wordt overgeheveld uit de CEF kan daarnaast dus worden opgeslokt door andere sectoren dan de transportsector, als zij beter kunnen aantonen dat ze volwassen projecten hebben met een duidelijke winst stroom.
Herziening van het TEN-T netwerk mogelijk belangrijk voor binnenhavens
Medio 2015 zal het complete TEN-T netwerk worden herzien! De knooppunten en de verbindingen zullen worden gewijzigd daar waar nodig. Dit kan belangrijk zijn voor de Nederlandse binnenhavens. De Europese Commissie zal met een voorstel richting de lidstaten komen. In het dossierteam zal dit voorstel worden besproken. Te zijner tijd zal de NVB hier een actieve rol in spelen en waar nodig de leden en havens om input en advies vragen.
De NVB houdt de ontwikkelingen rondom TEN-T in de gaten en zal u op de hoogte houden daar waar nodig. Voor vragen kunt u contact opnemen met de NVB.
