Beschermde diersoortjes, vermeende geluidsoverlast, een bomonderzoek en onwelwillende ambtenaren. Het zijn volgens directeur Henk Bakker van de Van Uden Group nog maar een paar zaken die ervoor hebben gezorgd dat zijn Overslag Terminal Alphen (OTA) pas na vijftien jaar onderhandelen kan worden gebouwd. ‘Maar dan heb je ook wat', stelde gedeputeerde Asje van Dijk van de provincie Zuid-Holland.
Van Dijk gaf samen met de Van Uden-directeur, wethouder Hans Groen in 't Wout van Alphen aan de Rijn en oud-gedeputeerde Fred Jansen vorige week woensdag het startschot voor de aanleg van het plan Steekterpoort in Alphen aan de Rijn. Daarvoor onthulden zij een zandsculptuur op de zandvlakte waar over een jaar de terminal voor de binnenvaart moet liggen. Behalve de bouw van de binnenvaartterminal wordt in het plan Steekterpoort ook de N207 verlegd en komt er een duurzaam bedrijventerrein. De terminal en de weg kosten in totaal vijftig miljoen euro.
100.000 TeuDe belangrijkste klant van de OTA wordt Heineken. De bierbrouwer is daardoor volgens logistiek manager Harry Werkman van Heineken de zogenaamde ‘Launching Customer' van de terminal. ‘Wij hebben een fabriek in Zoeterwoude staan. Van daaruit rijden nu nog vrachtwagens naar de zeehavens als Rotterdam en Antwerpen. Straks gaat het bier eerst over de weg naar de terminal in Alphen en daar wordt het op het schip gezet. Vanaf de terminal varen de schepen dan naar de verschillende terminals in Rotterdam en Antwerpen. Van daaruit gaat het bier dan voornamelijk naar Amerika en een aantal kleinere exportmarkten.
‘Voor ons gaat het om 100.000 teu per jaar. Het gaat dan om 50.000 teu heen en terug. Afhankelijk van de scheepsgrootte hebben wij daarvoor dagelijks vijf tot zes schepen nodig. Wij hebben natuurlijk met de containerterminal in Den Bosch al enige ervaring opgedaan en dat bevalt ons zo goed dat wij hier ook over het water gaan. Het is voor ons ook een flinke verbetering. Je ziet toch dat de wegen hier allemaal dichtslibben.'
Over ruim een jaar moet de containerterminal er staan en kan het eerste schip met bier vanaf de terminal vertrekken. In totaal hoopt Van Uden tussen de 160.000 en 200.000 teu op de OTA over te slaan. Naast Heineken zijn de klanten ondermeer Zeeman en Elektrolux. De schepen gaat Van Uden uit de vrije markt halen. ‘Ik heb gehoord dat er overcapaciteit is in de binnenvaart, dus dat moet wel gaan lukken', vertelde Bakker. ‘En tegen de tijd dat de terminal er staat is de containermarkt ook wel weer iets aangetrokken.'
Vijftien jaar
Hoewel de terminal nu gebouwd kan worden, overheerste bij zowel ambtenaren als ondernemers de frustratie over de voorbereiding die vijftien jaar in beslag nam. Wethouder Groen in 't Wout wist nog ongeveer hoe het was gegaan. ‘In 1995 kwam er een rapport van Buck Consultants over binnenvaartcontainerterminals. Hier in de buurt waren negen mogelijke locaties. Oud-gedeputeerde Fred Janssen zette op Schiphol zijn handtekening onder een intentieverklaring met Heineken. Ook werden intentieverklaringen met Zeeman en Elektrolux gesloten. Hij dacht dat het hiermee rond was. Dat bleek anders. Het duurde nog vier gedeputeerden.
In 1998 werd de MER-studie gedaan. Toen bleek ook dat de locatie bij het aquaduct niet de juiste was. De ondernemer kwam in een corsetvariant. Hij kreeg een stukje land waarin hij verder geen kant meer mee op kon. ‘Uiteindelijk werd deze plek aangewezen. En in 2012 moet het hele project zijn afgerond. Het was een lang proces waarvoor een lange adem nodig was. Ik heb Bakker wel eens horen dat hij het schandalig vond hoe het ging en dat hij ermee wilde stoppen. Dat kan ik mij best voorstellen, maar ik ben het met Asje van Dijk eens dat we nu ook wel iets moois hebben.'
Absurd
Ondanks de optimistische conclusies van de gedeputeerde en wethouder bleef Van Uden-directeur Bakker het absurd vinden dat de realisatie van een terminal zoveel tijd moet kosten. ‘Ik voel mij wel een beetje jarig, maar het nare is dat ik maar één keer in de vijftien jaar een cadeautje krijg. Want vijftien jaar blijft natuurlijk veel te lang. En dat had allerlei oorzaken. Zo hebben wij er bijvoorbeeld een jaar over gedaan om een afspraak te kunnen maken met een gedeputeerde. De afspraak was al zes of zeven keer verzet en toen wij uiteindelijk een afspraak hadden, kregen wij het bericht dat ze geen gedeputeerde meer was. Konden wij weer opnieuw een afspraak maken.
‘Soms begrijp ik het niet helemaal. En politiek begrijp ik überhaupt niet. Ik denk dat zelfs de processierups nu een zebrapad heeft. Het is gewoon absurd. In de Tweede Wereldoorlog is heel wat meer gebeurd en die duurde maar een derde van de tijd die wij nodig hadden voor de bouw van de terminal.'
Verdere plannen
Nu de OTA gebouwd mag worden kan Bakker zich op de andere plannen van Van Uden storten voor andere terminals in Nederland. Zo wil hij ondermeer een terminal voor bulk gaan bouwen in de Rotterdamse Mississippihaven. ‘En wij zijn natuurlijk nu al weer tien jaar bezig met een terminal in Haaften. Daar is het bestemmingsplan het probleem. Wat dat betreft zou ik graag willen dat het allemaal wel wat sneller zou gaan. Vooral de procedures met de Milieu Effect Rapportages (MER) moeten een stuk sneller. Omdat het nu allemaal zo lang duurt, kost het ons heel veel geld. Daarom mogen wat mij betreft diegenen die bezwaar maken ook wel leges gaan betalen. Dat moeten wij ook.' (EvH)
