Samenwerking sleutel tot succes havens
Op 26 november jl. heeft minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat de definitieve Havennota naar de Tweede Kamer gestuurd. In deze definitieve havennota wordt omgeschreven hoe de vijf grootste Nederlandse havengebieden meer gaan samenwerken om ook in de toekomst de krachtige havens te zijn en blijven om de internationale concurrentie voor te blijven in een duurzame en digitale economie. Van Nieuwenhuizen zet de komende jaren in op een geïntegreerd systeem van samenwerkende zeehavens. De havens, waaronder mainport Rotterdam, grijpen met de samenwerking nieuwe uitdagingen aan rond digitalisering, verduurzaming en klimaatverandering om haar mondiale toppositie te behouden, schrijft zij in de begeleidende kamerbrief over de definitieve Havennota 2020 – 2030.
Minister Van Nieuwenhuizen: “De Nederlandse havens zijn voor onze economie ontzettend belangrijk. Mijn complimenten aan al die duizenden mensen die in de havens werken en er ook onder de coronaomstandigheden voor zorgen dat onze goederenstromen op gang worden gehouden. Samenwerking is de sleutel tot succes voor onze havens om ook de komende jaren bovenaan de wereldranglijst te staan.”
Met de Havennota benoemt minister Van Nieuwenhuizen de uitdagingen voor de Nederlandse havens tussen 2020 en 2030 en geeft zij aan hoe de overheid en de havens hier samen op in kunnen spelen. Bijvoorbeeld op het gebied van digitalisering en de uitwisseling van digitale informatie tussen havens, bedrijven en overheidsdiensten. Dit moet leiden tot nieuwe logistieke oplossingen en digitale innovaties. Verder draagt digitalisering bij aan de kwaliteit, betrouwbaarheid en efficiëntie van havenprocessen. Denk bijvoorbeeld aan een planning die dankzij extra data de aankomst- en vertrektijden van zeeschepen in de Rotterdamse haven optimaliseert en daarmee ook de uitstoot van schepen terugbrengt. Verder zetten de Nederlandse havens in op verschillende duurzaamheidsontwikkelingen, zoals walstroom voor zee- en binnenvaartschepen, buisleidingen voor waterstof en CO2 transport en circulaire afvalstromen in havens.
De definitieve Havennota geeft ten opzichte van de ontwerpversie (die op 30 maart 2020 naar de Tweede Kamer is gezonden) een nadere verdieping aan de thema’s veiligheid, bereikbaarheid, digitalisering en verduurzaming. In de slag van ontwerp naar definitieve nota zijn verschillende actualisaties doorgevoerd, zoals de toegevoegde waarde cijfers aan de Nederlandse economie op basis van de Havenmonitor 2020. Daarnaast is er meer aandacht voor de aanpak van de stikstofproblematiek en de integrale opgaven gerelateerd aan de leefomgeving die in NOVI kader samenkomen in de havens. Ook gaat de definitieve Havennota nader in op de gevolgen van de Covid-19 pandemie.
Binnenhavens voor het eerst in de Havennota
De Nederlandse Vereniging van Binnenhavens is zeer verheugd dat de binnenhavens voor de eerste keer onderdeel zijn van de Havennota. Er is gekeken naar het gehele logistieke systeem van zee- en binnenhavens om de uitdagingen van de toekomst aan te gaan.
De Nederlandse zeehavens met het logistieke netwerk van binnenhavens en achterlandverbindingen over weg, water en spoor zijn belangrijk voor de economie en werkgelegenheid van Nederland. De havens vervullen een spilfunctie in de transitie naar een duurzame en digitale economie. Juist in de havens met concentraties van logistiek, industrie en bedrijvigheid komen de opgaven in de transitie naar een duurzame en digitale economie samen en kan het verschil worden gemaakt. De Havennota wil in de periode 2020 – 2030 inspelen op de uitdagingen en kijkt meer dan voorheen naar het gehele logistieke systeem van zee- en binnenhavens en goederenvervoercorridors.
De NVB heeft in het proces bij de totstandkoming van de ontwerp en de definitieve havennota meerdere keren gereageerd en input geleverd. Veel van de geleverde inbreng is verwerkt in deze definitieve havennota. Een belangrijk onderdeel van de bijdrage van de NVB betreft de Integrale verhouding zee- en binnenhavens. Immers zijn de Nederlandse zeehavens in verbinding met het logistieke netwerk van binnenhavens en achterlandverbindingen over weg, water en spoor. Dit is belangrijk voor Nederland als handelsland en als vestigingsplaats voor bedrijven”, aldus Eric Janse de Jonge, voorzitter van de NVB.
In hoofdstuk 6 van de Havennota is onder de noemer van ‘Havengebieden met eigen karakteristiek’ een apart onderdeel opgenomen over de binnenhavens. De NVB heeft ten behoeve van dit hoofdstuk informatie aangeleverd waarin de binnenhavens als logistieke schakels en de thema’s met het potentieel voor de Nederlandse binnenhavens worden omschreven. Het ministerie geeft aan in de nota dat zij zullen bevorderen dat ook de binnenhavens kunnen aanhaken bij de digitalisering. Binnenhavens kunnen in de systeembenadering met zeehavens een sterkere rol spelen op de corridors en in de eigen regio’s.
Havennota sluit naadloos bij de strategische agenda
De in de Havennota genoemde trends sluiten vrijwel naadloos aan bij de strategische agenda van de NVB voor de periode 2020-2025, waar hét toekomstgerichte potentieel voor de Nederlandse binnenhavens ligt. De thema’s digitalisering, bereikbaarheid, duurzaam & toekomstbestendig havenbeleid, samenwerking & exploitatie en energietransitie & circulaire economie worden dan ook veelvuldig genoemd in de Havennota.
Ook de inzet bij de Green Deal Zeevaart, Binnenvaart en Havens komt in deze Havennota aan de orde. De meest schone zee- en binnenvaartschepen moeten worden gestimuleerd en gefaciliteerd in de havens. Hierbij kan gedacht worden aan het bevorderen van bunkerfaciliteiten en infrastructuur voor alternatieve duurzame brandstoffen, zoals biodiesel, LNG, waterstof(dragers), walstroom en wisseling van accupakketten. De NVB draagt, als medeondertekenaar van de Green Deal Zeevaart, Binnenvaart en Havens, actief bij aan de implementatie ervan.
De NVB is trots op deze mooie ontwikkeling en heeft het Rijk uitgenodigd om gezamenlijke uitvoering te geven aan de Green Deal Zeevaart, Binnenvaart en Havens, de Havennota en de strategische agenda van de NVB.